Για δεύτερη συνεχή χρονιά η ψυχοθεραπεύτρια MSc Συστηματικής φιλοσοφίας, Ειρήνη Γεωργίου, έρχεται στα τέλη Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, με σεμινάρια φιλοσοφίας για παιδιά από 9 εως 12 ετών, ακόμη πιο πλούσια κι ανανεωμένα. Στόχος των σεμιναρίων ή καλύτερα συναντήσεων, είναι να επεξεργαστούν τα παιδιά, μέσα από γνωστές και ευχάριστες ιστορίες,την αξία της φιλοσοφίας, την αλλαγή και το χρόνο, την ηθική συνείδηση, την ελεύθερη βούληση, την ταυτότητα, την ευτυχία, τη διαφορά σοφίας και σοφιστείας.
Η Ειρήνη Γεωργίου όμως δεν μένει όμως μόνο σ΄αυτό. Η γνωστή ψυχοθεραπεύτρια με μια σειρά από ιστορίες για ένα παιδί και ένα ρομπότ που μεγαλώνουν μαζί και ανακαλύπτουν τον κόσμο, κάνει μαζί με τα παιδιά, μια βουτιά στο μέλλον, σε ένα διαφορετικό αύριο, όταν η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομπότ, το «deep learning», μια κοινωνία δίχως εργασία, και η εικονική πραγματικότητα θα κυριαρχούν.
Πώς μπορούν τα παιδιά μέσα από τη φιλοσοφία να απαντήσουν στις μελλοντικές προκλήσεις μέσα από τα ίδια διαχρονικά ερωτήματα και πώς μπορούν να προετοιμαστούν για τις ηθικές απαντήσεις που θα κληθούν να δώσουν;
Η Ειρήνη Γεωργίου, απαντά στα ερωτήματα του womannow.gr κι αναλύει λίγο περισσότερο το τι πρόκειται για γίνει στις συναντήσεις της με τους μικρούς της φίλους, κάθε Δευτέρα απόγευμα!
Την προηγούμενη χρονιά, ξεκινήσατε ένα πρόγραμμα για να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με θεμελιώδη φιλοσοφικά ζητήματα. Φέτος το επαναλαμβάνετε με νέα ύλη και με δύο κύκλους μαθημάτων. που βασίζεστε;
Η εξαιρετική επιτυχία, και η αγάπη με την οποία αγκάλιασαν οι μαθητές το πρόγραμμα, μας οδήγησε στο να παρουσιάσουμε και φέτος μια καινούρια θεματολογία για το εργαστήρι “Φιλοσοφία για Παιδιά” του Ιδρύματος Θεοχαράκη. Το εργαστήρι βασίζεται ως ιδέα στο πρόγραμμα που έχει αναπτύξει ο οργανισμός Philosophy for Children και έχει σκοπό να εξοικειώσει τα παιδιά με βασικές φιλοσοφικές έννοιες και ιδέες. Στην Μ.Βρετανία μάλιστα, έχει μπει στο πρωινό πρόγραμμα των δημόσιων σχολείων
Πώς σας γεννήθηκε αυτή η ανάγκη, ποια ήταν η αφορμή και τελικώς υλοποιήσατε αυτή την ιδέα;
Όπως συμβαίνει συνήθως, η αφορμή πηγάζει από κάποια δικιά μας ανάγκη. Επειδή αγαπώ πολύ το αντικείμενο λόγω των σπουδών μου, έψαχνα να βρω έναν τρόπο να κάνω φιλοσοφική συζήτηση με την κόρη μου που ήταν τότε 9 χρόνων. Ήμουν πεπεισμένη ότι το να σκέφτεσαι φιλοσοφικά διδάσκεται, και ότι αυτό μπορεί να συμβεί από τη στιγμή που τα παιδιά κατακτάνε το στάδιο των συγκεκριμένων λογικών σκέψεων, δηλαδή απο την ηλικία των 8-9 ηλικία που εισάγωνται και τα μαθηματικά στο σχολείο. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι λοιπόν απόλυτα ικανά να σκεφτούν φιλοσοφικά μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα. Φυσικά καθώς μεγαλώνουν και γίνονται έφηβοι, έχουν επιπλέον την ικανότητα να σκέφτονται πιο αφηρημένα και να επεκτείνουν τον συλλογισμό τους.
Τι μαθαίνουν τα παιδιά παρακολουθώντας την ομιλία σας; Πώς συμμετέχουν;
Τα παιδιά ενθουσιάζονται με τη διαδικασία. Πρώτη φορά κάποιος τους ζητάει να πουν τη γνώμη τους και όχι να βρουν το “σωστό”. Αυτό στην αρχή τους μπερδεύει και τους σοκάρει γιατί μαθαίνουμε από νωρίς στα παιδιά μας να ψάχνουν την απάντηση που θα ευχαριστήσει τον δάσκαλο/ που υπάρχει στο σχολικό εγχειρίδιο. Έτσι αποκόπτονται από τη φαντασία τους και τη δημιουργική τους σκέψη.
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του κύκλου, μαθαίνουν τα εξής:
- -να υποστηρίζουν μία θέση με λογικά επιχειρήματα.
- -να αποφεύγουν “κυκλικούς συλλογισμούς” (πχ. αγάπη σημαίνει να αγαπάς τους άλλους).
- -να αναλύουν την έννοια μιας λέξης και να σχεδιάζουν τον νοητικό της χάρτη (mind map).
- -να θέτουν υποθετικές ερωτήσεις (πχ. αν είναι εντάξει να τρώμε κρέας, τότε γιατί δεν τρώμε και τα κατοικίδιά μας;)
- -να κάνουν debate (αγχιμαχία) μεταξύ τους.
- -να βρίσκουν αντίθετα επιχειρήματα από αυτό που πραγματικά πιστεύουν και να μπαίνουν στη θέση του άλλου.
Όλα αυτά είναι πολύτιμα εφόδια όχι μόνο για τη σχολική τάξη και για μαθήματα όπως η έκθεση, αλλά για όλη τη ζωή τους. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος μαθαίνουμε ότι δεν υπάρχει σωστή ή λάθος απάντηση, υπάρχει μόνο απάντηση που δεν υποστηρίζεται από επιχειρήματα ή έχει λογικά λάθη. Δεν διδάσκουμε θεωρίες, αν και μπορεί να αναφερθώ σε κάποια σημαντικά ονόματα της Φιλοσοφίας. Δεν εχει homework, δεν είναι μάθημα, δεν ενθαρρύνονται να κρατάνε σημειώσεις, αλλά οι γονείς παίρνουν ένα ενημερωτικό email από μένα στο τέλος της συνάντησης για το τι συζητήσαμε και τι άλλο μπορούν να κάνουν, αν το επιθυμούν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 30 ΘΕΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ
Σε κάθε σας ομιλία έχετε ένα θέμα από γνωστές ιστορίες και προβλήματα της φιλοσοφίας, για παράδειγμα το “κανείς δε μπορεί να μπει δύο φορές στο ίδιο ποτάμι” του Ηράκλειτου ή “το δαχτυλίδη του Γύγη” από τον Ηρόδοτο. Τα παιδιά μαθαίνουν σε κάθε συνάντησή σας από μια έννοια;
Ναι, μαθαίνουν πώς να αναλύουν μία διαφορετική έννοια κάθε φορά. Όταν κληθούν με αφορμή μια γνωστή ιστορία να απαντήσουν στο τι είναι ευτυχία, για παράδειγμα, πρεπει πρώτα να αναρωτηθούν τι περιέχει αυτή η έννοια (βλ. mind map), αν υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από την ευτυχία και τι μπορεί να ειναι αυτό, πώς συνδέεται με την έννοια του πόνου, και πώς σχετίζεται με την αρχή της πραγματικότητας και πώς με την ευθύνη. Τα παιδιά δηλαδή καλούνται όχι να απομνημονεύσουν έναν ορισμό, αλλά να τον ανακαλύψουν.
Ερωτήματα για την ηθική, την ευτυχία, το καλό και το κακό κλπ. που τίθενται εδώ κι εκατοντάδες χρόνια δεν μπορούν ακόμη ν΄απαντηθούν πλήρως, εσείς πώς θα τα προσεγγίσετε; (και μάλιστα μιλώντας σε παιδιά)
Φυσικά και έχουν απαντηθεί τα ερωτήματα τόσο από την πλευρά της φιλοσοφίας όσο και από την πλευρά της ψυχολογίας και των άλλων επιστημών. Αλλά οι απαντήσεις δεν είναι μονοσήμαντες, λαμβάνουν υπόψη πολλούς παράγοντες και διαφορετικές περιπτώσεις. Αυτό μάς μπερδεύει γιατί τείνουμε να γοητευόμαστε από δίπολα όπως καλό/κακό, άσπρο/μαύρο και να αντιδράμε με φόβο στις διαβαθμίσεις, στις λεπτές διακρίσεις, στις πολλές παραμέτρους. Οι άνθρωποι είμαστε “γνωστικοί φυλάργυροι”, δε θέλουμε να σκεφτούμε, θέλουμε μια έτοιμη απάντηση, θέλουμε να κόψουμε δρόμο μέσα από αφορισμούς και ωραία “λόγια σοφών”. Θέλουμε να μας πουν τι είναι καλό και κακό, σωστό και λάθος και να τελειώνουμε. Αυτό δεν είναι φιλοσοφία, είναι το αντίθετο της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία είναι κατά μια έννοια η γυμναστική του νου. Απαιτεί πειθαρχία, αυστηρότητα και προσπάθεια. Τα οφέλη της όμως, είναι ανεκτίμητα. Τα παιδιά που θα μεγαλώσουν και θα είναι έτοιμα να αναγνωρίσουν ένα λογικό σφάλμα σε ένα μήνυμα πολιτικό/διαφημιστικό/κοινωνικό, είναι πιο θωρακισμένα στο να γίνουν θύματα παραπλάνησης και χειραγώγησης. Και πιο έτοιμα να εμπιστευτούν τον ευατό τους στην προσωπική τους ευτυχία.
Τι προσδοκάτε να έχουν κερδίσει τα παιδιά φεύγοντας από μια ομιλία σας;
Θα χρησιμοποιήσω τα λόγια των ίδιων των παιδιών και των γονιών τους μέσα από το feedback που μου έστειλαν: την αυτοπεποίθηση όταν χρειαστεί να μιλήσουν για μία έννοια όσο δύσκολη και αν είναι, την ικανότητα να αμφιβάλλουν για ό,τι θεωρούσαν ως χθες δεδομένο, τη δεξιότητα να βλέπουν ένα θέμα από όλες τις μεριές, τη δεξιότηα να αναπτύσσουν έγκυρα επιχειρήματα όταν η άποψή τους αμφισβητείται, και το θάρρος να στέκονται απέναντι στην πραγματικότητα με τρόπο κριτικό και δημιουργικό. Με λίγα λόγια, γίνονται πιο δυνατά, πιο υγιή, πιο υπεύθυνα παιδιά.
Πατώντας εδώ μπορείτε να δείτε με το πρόγραμμα των συναντήσεων, αναλυτικά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 25 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΠΩΣ ΠΗΓΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 12 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΜΙΑ ΜΗΤΕΡΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ
Θέλετε να μαθαίνετε όλα τα νέα που κάνουν τη ζωή μας πιο όμορφη; Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και μπείτε στη μεγάλη παρέα του womannow.gr
